واردات بی ضابطه، چوب لای چرخ تولید روغن زیتون
حدود 80 درصد زیتون تولیدی در جهان به استحصال روغن می رسد؛ ولی در ایران و مرکز تولید این محصول (زنجان، گیلان و قزوین) همین میزان کنسرو شده و فقط 20 درصد آن روغن کشی و 60 درصد دیگر نیز از محل واردات تامین می شود.
شهرستان طارم در استان زنجان 20 هزار هکتار باغ زیتون دارد که 14 هزار و 806 هکتار آن بارور است، اکنون برداشت زیتون در این شهرستان آغاز و پیش بینی شده امسال بیش از 250 هزار تن محصول از این باغ ها برداشت شود.
از لحاظ سطح و میزان تولید زیتون، شهرستان طارم استان زنجان رتبه نخست کشوری را دارد و درحالی که باید برای فرآوری این محصول و دستیابی به ارزش افزوده، صنایع مختلف از جمله روغن کشی فعال باشد این شهرستان فاقد صنایع مربوطه است.
باغداران زیتون نیز با اظهار نارضایتی از کم توجهی به جذب سرمایه گذار، نبود حمایت مسئولان در این بخش و صدور مجوز برای واردات بی رویه روغن زیتون به برداشت کنسروی این محصول اکتفا می کنند.
** واردات، مانع روغن کشی از زیتون می شود
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی پارلمان بخش خصوصی و عضو هیات مدیره شورای ملی زیتون کشور گفت: در دنیا 80 درصد میوه تولیدی زیتون به روغن کشی می رسد و 20 درصد آن کنسروی برداشت می شود درحالی که در ایران این روند معکوس است و فقط از 20 درصد زیتون تولیدی، روغن استحصال می شود.
یونس قاسمی افزود: امسال انتظار می رود که میزان استحصال روغن از زیتون به 35 درصد افزایش یابد.
به گفته وی، بیشترین علت رویکرد باغداران به زیتون کنسروی، نداشتن بازار مناسب و متاسفانه واردات روغن آن با ارز چهار هزار و 200 تومانی همزمان با برداشت زیتون بود که به کم توجهی استحصال روغن از این میوه باغی دامن زد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی پارلمان بخش خصوصی و عضو هیات مدیره شورای ملی زیتون کشور گفت: پیشنهاد این شورا مسکوت ماندن مصوبه واردات تا پایان برداشت زیتون است که پس از برداشت و استحصال روغن تا حدامکان، کمبود آن با روغن وارداتی تامین شود.
قاسمی متذکر شد: به طور متوسط سالانه در کشور نیازمند تولید 15 هزار تن روغن زیتون هستیم و تولید داخلی نیز پنج هزار تن است که 10 هزار تن از این روغن وارد کشور می شود.
وی تاکید کرد: واردات این میزان روغن زیتون رقم بالایی است در حالیکه در کشور تولید زیتون مازاد داریم.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی پارلمان بخش خصوصی و عضو هیات مدیره شورای ملی زیتون کشور گفت: این شورا به منظور حفظ منافع همه اقشار و اصناف درگیر در صنعت زیتون اعم از تولیدکنندگان، بازرگانان و مصرف کنندگان در حال تدوین پیش نویس بسته پیشنهادی است.
قاسمی یادآوری کرد: شورای ملی زیتون برای همه مراحل تولید، توزیع و مصرف زیتون برنامه دارد و با نظر کارشناسان زبده برنامه جامعی تدوین می کند که به متولیان امور در وزارت جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، سازمان غذا و دارو و استاندارد ارائه خواهد شد.
یکی از باغداران نمونه در شهرستان طارم تاکید کرد: دلالان بازار روغن زیتون را در دست گرفته اند و در این بازار باغداران تمایلی به روغن کشی از محصول خود ندارند.
ناصر عسگری ادامه داد: تعدادی از دلالان روغن های سویا و غذایی را با روغن زیتون مخلوط و آن را با کیفیت بسیار پایین تری در بازار عرضه می کنند که هیچ نظارتی برای این موضوع نیست.
وی تاکید کرد: اگر باغداران زیتون دارای برندی باشند با اطمینان اقدام به استحصال روغن از محصول خود می کنند و بازار مطمئنی نیز برای عرضه خواهند داشت.
این باغدار نمونه طارمی با تاکید بر اینکه سلامتی از مزرعه می آید نه از داروخانه، اظهارداشت: هیچ منطقه ای در ایران زیتونی از نظر کیفیت و بالا بودن درصد روغن آن همانند طارم استان زنجان ندارد.
عسگری بر نظارت مراحل استحصال روغن در مراکز سنتی و صنعتی شهرستان طارم از سوی دستگاه های مربوطه تاکید کرد و متذکر شد: باید روغنی که از این میوه درختی بدست می آید توسط ارگان های مربوطه مراحل آن پایش شود تا محصولی ارگانیک به دست مصرف کننده برسد.
فریدون عباسی یکی از باغداران زیتون در روستای هارون آباد شهرستان طارم نیز اظهار داشت: در حال حاضر روغن زیتون توسط دلالان از دیگر کشورها وارد و با روغن های صنعتی مخلوط و در بازار عرضه می شود و نظارتی از سوی دستگاه های نطارتی نیست.
** 19 واحد صنعتی روغن کشی زیتون در طارم فعال است
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان از فعالیت 19 واحد روغن کشی زیتون دارای پروانه بهره برداری در شهرستان طارم خبرداد و افزود: سالانه 30 درصد زیتون تولیدی شهرستان برای استحصال روغن به کارگاه های روغن کشی ارسال می شود.
به گفته بهنام اجاقلو، امسال برداشت زیتون کنسروی از نیمه دوم شهریور در این شهرستان آغاز شد و تا اواخر مهر ادامه خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: برداشت ارقام روغنی نیز از اواخر مهر تا اواخر آبان انجام خواهد شد.
مدیرعامل شرکت گیلوان زیتون شهرستان طارم اضافه کرد: زیتون کاران این شهرستان به دنبال سود مقطعی از فروش محصول خود هستند بنابراین در اواخر شهریور همزمان با برداشت، اقدام به فروش زیتون کنسروی می کنند.
محمدرضا ناصری گفت: بازار فروش و تامین قطعات ماشین آلات روغن کشی از مشکلات پیش رو است که استحصال زیتون برای روغن را دچار مشکل می کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر زیتون تولیدی در شهرستان طارم به لحاظ کیفیت بسیار مرغوب است که در روغن کشی از آن روغن قابل توجهی استحصال می شود.
مدیرعامل شرکت گیلوان زیتون شهرستان طارم یادآوری کرد: باید ذائقه عموم مردم برای استفاده از روغن زیتون که فواید بسیار زیادی برای سلامت دارد، عادت کند تا تقاضا در بازار نیز افزایش یابد.
ناصری با بیان اینکه شرکت گیلون زیتون در حال حاضر سه هزار تن تولید و فرآوری از این محصول را دارد، خاطرنشان کرد: از این میزان 600 تن نیز روغن استحصال و به فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای استان تهران و دیگر استان ها ارسال می شود.
وی تاکید کرد: از مسئولان مربوطه انتظار می رود برای افزایش سرانه مصرف روغن زیتون و استحصال روغن از این محصول درختی بیش از زمان حاضر برنامه ریزی داشته باشند تا واردات آن به کشور قطع و این محصول صادر شود.
روغن زیتون از میوه درخت زیتون به دست می‌آید. این درخت نخستین بار در کرانه‌های دریای مدیترانه پرورش یافت. روغن زیتون را با فشردن میوه زیتون به دست می‌آورند که دارای مقدار زیادی چربی اشباع نشده است.
روغن به وسیلهٔ خرد کردن کامل زیتون و جدا کردن روغن با روش‌های مکانیکی یا شیمیایی تولید می‌شود. این روغن در آشپزی، تولید لوازم آرایش، تولید دارو و صابون کاربردهای گوناگون دارد. در قدیم از روغن زیتون به عنوان سوخت چراغ‌های روغنی نیز استفاده می‌کرده‌اند. روغن زیتون در سراسر جهان به کار برده می‌شود. بیشترین مصرف آن در کشورهای پیرامون مدیترانه است.
منبع: ایرنا