اقتصاد آذربایجان شرقی نیازمند برنامه مدون صادراتی
وجود مبادی گمرکی در جلفا، تبریز، مراغه و سهلان و منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس، هـمجـواری بـا جمهـوری آذربایجـان، جمهـوری خودمختار نخجوان، ارمنستان و نزدیکی به بازار آسیای میانه و قفقاز و کشورهای ترکیه و عراق، موقعیت ژئواکونومیک (جغرافیای اقتصادی سیاسی) ویژه ای را به استان آذربایجان شرقی داده است اما بر اساس اعلام گمرکات آذربایجان شرقی در ۶ ماهه اول امسال یک میلیون و ۱۰۷ هزار تن کالا به ارزش ۶۷۰ میلیون دلار در ۷۶ گروه کالایی از مبادی گمرکی استان به ۹۱ کشور جهان صادر شد که صادرات به کشورهای ترکیه سه درصد، ارمنستان ۱۹ درصد و افغانستان ۵۵ درصد کاهش داشته است.
لزوم تدوین برنامه مؤثّر صادراتی برای پیشبرد اقتصاد استان
رییس اتاق بازرگانی تبریز در جلسه کمیسیون صادرات و مدیریت واردات اتاق بر لزوم تدوین برنامه مؤثّر صادراتی برای پیشبرد اقتصاد استان تاکید می کند موضوعی که انگشت اتهام فعال اقتصادی را به خود این نهاد به عنوان اتاق فکر بخش خصوصی برمی گرداند.
تشکلی که با بررسی و شناخت نیاز بازارهای هدف و آگاهی از توان تولید داخلی در کنار برگزاری نمایشگاه های داخلی و خارجی، توسعه تعاملات بین المللی و احیای ظرفیت های ارزشمند صادراتی همچون فرش تبریز می تواند نقش مهمی در توسعه تجاری استان ایفا کند.
وجود منابع انسانی قوی و چهره های شناخته شده کشوری در امر صادرات در کنار تشکل های تجاری و صادراتی انتظار عمومی از بهبود جایگاه تجاری استان در سطح کشور را بیشتر می کند.
موضوعی که رییس اتاق تبریز هم به آن اذعان کرده و معتقد است: بالاترین ثروت آذربایجان شرقی، تجّار و نیروی انسانی دلسوزی است که در این استان فعالیت کرده و برای پیشبرد اقتصاد استان تلاش می کنند.
یونس ژائله در عین حال با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور خاطرنشان می کند: باید قبول کرد که کشور در وضعیت سخت تحریمی قرار گرفته است و صادرکنندگان با هزاران ترفند، محصولات خود را به بازار کشورهای مختلف صادر می کنند.
عضو هیات نمایندگان و رییس کمیسیون صادرات و مدیریت واردات اتاق تبریز هم در وضعیت کنونی بر آسیب شناسی صادرات به کشورهای هدف از جمله ترکیه تاکید کرده و ادامه می دهد: کشور ترکیه می تواند یکی از مهم ترین اهداف صادراتی تجّار آذربایجان شرقی باشد.
کنسرسیوم های صادراتی از الزامات استان است
سید یوسف حسینی همچنین با بیان اینکه کنسرسیوم های صادراتی از الزامات استان است، ارائه طرح پژوهشی بررسی چالش های صادرات استان را ضروری می داند.
ایجاد کنسرسیوم های صادراتی، موضوعی است که با وجود تاکید فراوان مسوولان ارشاد استان به نظر می رسد هنوز عملیاتی نشده است.
رییس کمیسیون صادرات و مدیریت واردات اتاق تبریز با اشاره به اینکه شرکت های بزرگ مشکلی در صادرات تولیدات خود ندارند، عنوان می کند: ایجاد کنسرسیوم های صادراتی باید در قالب برند و عمومی باشد تا شرکت ها با اقدام جمعی خود در بازارهای هدف حضور یابند.
حسینی همچنین با اشاره به برخی مشکلات صادرات از جمله نبود لجستیک مناسب اظهار می کند: کمبود و فرسوده بودن سیستم لجستیک، آسیب بالایی به بخش صادرات زده است و متاسفانه حوزه لجستیک کشور، راننده محور بوده و با شرکت های بزرگ لجستیکی روبرو نیستیم که این موضوع آسیب‌زا است.
محمدنقی هنربر، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی نیز با اشاره به برگزاری نشستی با سازمان توسعه تجارت ایران با موضوع صادرات به ترکیه تاکید می کند: برای ارائه برنامه عملیاتی توسعه تجارت با ترکیه نیازمند ارائه نظرات توسط بخش خصوصی هستیم تا این مشکلات را به مسئولان ارشد دولتی انتقال دهیم.
رفع تعهدات ارزی مشکل اصلی تجار است
وی موضوعات مربوط به رفع تعهدات ارزی را از جمله مشکلات اصلی تجّار می داند و ادامه دهد: عملیاتی شدن رفع تعهدات ارزی مورد تاکید همگان است اما فعالان بخش خصوصی و تشکل های مربوطه باید راهکارهای کارشناسانه ارائه کنند.
هر چند به گفته هنربر برنامه توسعه صادرات استان برای سال جاری تدوین شده و شاخص ها و وظایف برای دستگاه های مختلف از جمله اتاق بازرگانی و کمیسیون صادرات این اتاق تعیین شده است، اما به نظر می رسد افزایش صادرات و شتاب گیری توسعه اقتصادی استان نیازمند برنامه جامع و مدون تجاری با نگاهی آینده نگر و توجه به نیاز آتی بازار و بهره گیری از تمام ظرفیت های تولیدی صادرات محور از بنگاه های کوچک تا شرکت های بزرگ استان است.
به هر حال رشد نامطلوب صادرات غیرنفتی، کاهش شدید صادرات فرش و صنایع دستی، صادرات محصولات با ارزش افزوده پایین و واردات محصولات با ارزش افزوده بالاتر و متنوع نبودن طرف های صادراتی و نامطمئن بودن و غیر رسمی بودن بخش قابل توجهی از ناوگان حمل و نقل بین المللی نشانگر نبود برنامه مدون صادراتی است، موضوعی که تحقق صادرات ۲ میلیارد دلاری استان در سال جاری را با ۴۰ درصد رشد نسبت به سال گذشته با چالش مواجه می کند.
ارزش صادرات سال گذشته استان یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بود.
منبع :نصیر