عاملان رسوب برنج درگمرکات
« ۳۰۰هزارتن برنج در صف تخصیص ارز»؛ ماجرا چیست؟ چرا برنج‌های وارداتی ترخیص نمی‌شوند ؟ واردکنندگانی که به درخواست دولت اقدام به واردات برنج کرده‌اند، اما اکنون بین تصمیمات پینگ پنگی وزارت صمت، بانک مرکزی و گمرک گرفتار شده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، آنها می‌گویند چندین ماه است با وجود پیگیری‌های فراوان، ارزی در اختیار آنها برای ترخیص قرار نگرفته است و به دلیل ماندگاری این قلم کالا در گمرکات دچار ضرر وزیان شده‌اند. به گفته آنها، بانک مرکزی در تخصیص ارز این محموله‌های برنج خلف وعده کرده و همین بد عهدی، علاوه بر اینکه تکلیف تخصیص ارز برنج‌های فروخته شده را نامعلوم کرده بلکه درباره برنج‌های باقیمانده در گمرکات نیز هزینه‌های گزافی مانند هزینه دموراژ و انبارداری ایجاد کرده است. گمرک هم که بانک مرکزی را مقصر این ماجرا می‌داند، می‌گوید ما نقشی در این ماجرا نداریم ودر صورت تامین ارز و تأیید منشأ ارز از سوی بانک مرکزی و تأییدیه وزارت جهاد کشاورزی و سازمان استاندارد امکان ترخیص فراهم می‌شود. از آن‌سو، متولیان وزارت صمت هم ضمن تایید مشکل واردکنندگان برنج که همان دریافت ارز ترجیحی است، می‌گویند، پیگیر مشکل هستند. دراین میان می‌ماند بانک مرکزی که باید ارز تخصیص دهد، اما به گفته واردکنندگان برنج همچنان تعلل می‌ورزد. اما ماجرا هرچه هست؛ موضوع رسوب 300 هزارتن برنج است که درگمرکات مانده و معطلی در ترخیص آنها قطعا سبد هزینه خانوارها را برای تامین این کالای اساسی در روزهای آتی افزایش خواهد داد.
ماجرای رسوب برنج‌های وارداتی
ماجرای برنج‌های مانده در گمرک به زمان لغو قانون انتزاع و بازگرداندن اختیارات بازرگانی از وزارت جهادکشاورزی به وزارت صنعت در سال گذشته باز می‌گردد. مصوبه‌ای که سرآغاز جدل بین دو وزارتخانه شد و دود این ماجرا به چشم واردکنندگان برنج رفت. سال‌ها است که در فصل برداشت برنج، این محصول برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی اجازه واردات ندارد، اما ستاد تنظیم بازار اردیبهشت ماه سال 98 برای نخستین بار اعلام کرد که به دلیل نگرانی‌های ناشی از شرایط تحریم، محدودیت واردات این محصول در فصل برداشت برطرف می‌شود. خبری که واکنش کشاورزان را به دنبال داشت و سرانجام پس از رایزنی‌ها و فشارها رییس سازمان برنامه و بودجه در مردادماه 98 بر اجرای ممنوعیت واردات فصلی تاکید کرد. اما در همین بازه زمانی حدودا دو ماهه (سال98)، تعدادی از واردکنندگان برنج اقدام به ثبت سفارش برای واردات کردند اما بخشی از این محموله‌ها به دلیل عدم تخصیص ارز در گمرکات کشور رسوب کرد. اما پس از نامه‌نگاری‌های متعدد بین وزارت صمت، جهاد کشاورزی و گمرک، در نهایت 26 شهریور ماه، موضوع ترخیص برنج‌های در گمرک مانده با نامه دبیر وقت ستاد تنظیم بازار به مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، تعیین تکلیف شد و این نهاد اجازه ترخیص برنج‌های دپو شده را داد. حال یکسال از این ماجرا وانتظار بی‌سرانجام واردکنندگان برنج می‌گذرد و همچنان انجمن واردکنندگان برنج ایران در بازی چند دستگاه دولتی معطل مانده‌اند.
خط خوردن برنج از دایره ارزبگیران
حال اگر بخواهیم تعریف درستی از ماجرای برنج‌های مانده در گمرک داشته باشیم، بیان این نکته ضروری است که برنج تا ابتدای سال‌جاری جزو کالاهای اساسی بود که با ارز ۴۲۰۰ تومان تأمین ارز می‌شد، اما از اردیبهشت‌ماه از لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی حذف و با ارز سامانه نیما که در حال حاضر به بیش از ۱۸ هزار تومان می‌رسد، تأمین ارز می‌شود. تغییر ریل ارزی که منجر به افزایش قیمت برنج وارداتی در بازار شد. به‌طوری‌که مطابق گزارش مرکز آمار، قیمت برنج حدود ۸۸۰ تومان در هر کیلو در تیرماه سال 98 با افزایش ۸۵ درصدی به بیش از ۱۶ هزار تومان در تیرماه 99 رسیده است. در همان زمان، عباس توکلی رییس انجمن وارد کنندگان برنج ایران دست به قلم شد ودرنامه‌ای خطاب به عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی ایران از مشکلات تخصیص ارز به واردات برنج نوشت. او در این نامه یادآور شده بود: « ارز واردات این محصول از 4200 تومانی به نیمایی تغییر یافته، اما ارز نیمایی نیز به صورت قطره چکانی اختصاص می‌یابد و 500 هزار تن برنج از بهمن ماه سال گذشته در گمرک رسوب کرده است. موضوعی که به گفته توکلی، علاوه بر هزینه‌های انبارداری، دموراژ، منجر به تهدید فساد و آسیب به سلامت محموله‌های برنج بر اثر گرما در بنادر شده و این احتمال وجود دارد محموله‌های مانده در گمرک توسط فروشندگان خارجی پس گرفته شود.» بیست روز پس از انتشار این نامه، عباس قبادی، رییس وقت ستاد تنظیم بازار، در بیستم خردادماه 99 در نامه‌ای نسبت به ضرورت تامین مستمر کالاهای اساسی و ضروری تاکید کرد و نوشت: «برای جلوگیری از افزایش غیر متعارف قیمت این کالاها ناشی از تغییر سیاست ارزی، ضروری است اقداماتی در خصوص کالای برنج انجام شود.» بر اساس این ابلاغیه، کمیته ارزی مکلف شد که نسبت به برقراری امکان ثبت سفارش برنج با ارز نیما و ویرایش ثبت سفارش‌های برنج قبلی ثبت شده با ارز ۴۲۰۰ به نیما بدون هرگونه فرآیند غیر ضرور و همانند سایر کالاهای گروه ۲ اقدام کند. همچنین در تبصره این ابلاغیه آمده بود که «در صورت عدم تمایل واردکننده به تحویل کالا با نرخ ارز ۴۲۰۰ به دولت (شرکت بازرگانی دولتی ایران) بانک مرکزی باید نسبت به اخذ ما به التفاوت نرخ ارز رسمی تا نرخ ارز نیمای روز ترخیص، در چارچوب ضوابط بند ۱۲ هشتاد و یکمین جلسه کارگروه تنظیم بازار اقدام کند. همچنین واردکننده مجاز به عرضه مستقیم برنج وارداتی با ارز نیما در چارچوب ضوابط قیمت گذاری کالاهای وارداتی هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها و درج آن در سامانه جامع تجارت داخلی خواهد بود.»
منبع: اقتصاد آنلاین