پشت پرده واردات زیتون چه کسانی هستند؟
بیش از 90 هزار هکتار از اراضی سطح کشور به کشت درخت زیتون اختصاص دارد و سالانه قریب به 150 هزار تن برداشت زیتون از سطح باغات انجام می‌گیرد، در این بین شهرستان طارم استان زنجان نیز با تولید 35 درصد از کل زیتون کشور سهم بسزایی در این امر دارد و سالانه قریب به 45 هزار تن برداشت این محصول از سطح این شهرستان انجام میشود و آمار‌ها نیز نشان می‌دهد 50 درصد زیتون تولیدی در طارم جهت استحصال روغن مورد استفاده قرار می‌گیرد تا علاوه بر نیاز استان بتواند نیاز کشور را نیز تامین کند.
اما این محصول بکر تولیدی طارم همواره با ناملایمی‌هایی مواجه است و در سالهای گذشته واردات زیتون از یک سو و روغن زیتون از سویی دیگر عرصه را برای تولیدکنندگان این محصول تنگ کرده است و شرایط دشواری را برای آنان رقم زده است چرا که محصول تولیدی با بهترین کیفیت حتی به قیمت‌های بسیار پایین‌تری نسبت به محصولات وارداتی مشابه به فروش می‌رسد.
از سویی دیگر با این که در سالهای اخیر واردات زیتون ممنوع شد و نقطه قوتی برای تولیدکنندگان داخلی بود اما اختصاص ارز دولتی به واردات روغن زیتون شرایط را بسیار حاد‌تر کرد زیرا روغنی که کیفیت مناسب نیز نداشت با واردات بی‌برنامه و توزیع آن در سطح وسیع تولید داخلی این محصول را با چالش مواجه ساخت.
تمام مسائل و مشکلات سبب شد تا تولیدکنندگان دیگر انگیزه‌ای برای تولید و ادامه روند فعالیت نداشته باشند و بنا به آماری که جهاد کشاورزی استان زنجان اعلام کرده است میزان زیتون تولیدی طارم در سال جاری با کاهش 40 درصدی نسبت به سال گذشته مواجه خواهد بود هر چند که می‌تواند دلایل متعددی نیز علاوه بر دلیل مذکور داشته باشد.
در صورتی که اگر از واردات ممانعت به عمل آید کشور می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به عنوان صادر کننده روغن زیتون در دنیا مطرح شود اما این موضوعی است که همواره نادیده گرفته میشود و این ظرفیت در کشور و شهرستان طارم نیز همچنان مغفول مانده است و استفاده از این دارایی ارزشمند نیازمند توجه جدی مسئولان امر کشوری و استانی است.
اما به راستی چرا با وجود غنی بودن کشور از لحاظ تولید زیتون هنوز هم واردات روغن زیتون به کشور انجام می‌گیرد؟ چه دلایلی باعث میشود که واردکنندگان بدون توجه به تولید زیتون در کشور به واردات روغن زیتون مبادرت داشته باشند؟ چرا باید برای واردات روغن زیتون ارز دولتی اختصاص یابد ارزی که از بیش‌تر کالا‌های مورد نیاز اساسی همچون نهاده‌های دامی، کود‌های شیمیایی، تخم چشم زده ماهی، پودر ماهی و هزاران کالای دیگر حذف شده اما در کمال ناباوری به واردات روغن زیتون تعلق می‌گیرد؟ و هزاران چرای دیگر که همواره آشفتگی ذهن تولیدکنندگان این صنعت را در پی داشته و بی جواب مانده است!
مهدی عباسی، رئیس شورای ملی زیتون ایران با اشاره به اینکه در سالهای گذشته میزان تولید داخلی زیتون کمتر از مصرف بود به همین دلیل زیتون وارد کشور میشد اظهار داشت: در سه سال اخیر تولید داخلی زیتون افزایش یافته است به طوری که در سال 98 از لحاظ تولید زیتون به مرز خودکفایی رسیده است.
این مسئول با ابراز تاسف از واردات بی‌رویه روغن زیتون به داخل کشور گفت: متاسفانه اکثر واردکنندگان منافع را در واردات روغن زیتون می‌دانند و سعی می‌کنند نشان دهند که کشور با کمبود روغن زیتون مواجه است و اقدام به واردات بی‌برنامه آن می‌کنند.
کیفیت پایین روغن زیتون
وی با اشاره به اینکه روغن زیتونی که سالانه وارد کشور میشود هیچ گونه کیفیتی در حد استاندارد‌های جهانی ندارد عنوان کرد: میانگین جهانی قیمت روغن زیتون حدود 2 یورو است که اگر گمرک را نیز در نظر بگیریم هر لیتر روغن زیتون با قیمت 55 هزار تومان وارد کشور شده و به قیمت 60 هزار تومان در لیتر به دست مصرف کننده می‌رسد روغنی که در اسم شاید بکر و فرا بکر باشد اما در عمل بسیاری از کشور‌ها استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند.
رئیس شورای ملی زیتون ایران ادامه داد: در صورتی که روغن زیتون تولیدی در کشور با کیفیت بسیار بالاتر و کاملا بکر به قیمت 38 الی 40 هزار تومان در بازار عرضه میشود و این بدان معنی است که واردکنندگان با وارد کردن روغن زیتون تقلبی، مردم و تولیدکنندگان داخلی را دور می‌زنند و ضربه مهلکی را به صنعت زیتون کشور وارد می‌کنند.
این مسئول با اشاره به اینکه در حال حاضر واردات زیتون به کشور ممنوع است گفت: البته مقداری زیتون به صورت قاچاق از بخش‌‌های شمال‌غربی وارد کشور میشود.
ستار صفری، فرماندار شهرستان طارم با اشاره به اینکه چند سال است که از طریق وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان و شورای ملی زیتون پیگیر این امر هستیم که واردات زیتون و روغن زیتون به کشور محدود شود اظهار داشت: در سالهای گذشته برای واردات روغن زیتون ارز 4 هزار‌و 200 تومان تعلق می‌‌گرفت و سبب واردات این کالا به کشور میشد اما در حال حاضر مشخص نیست که این امر دوباره در سال جاری محقق شود یا خیر.
وی افزود: در حال رایزنی هستیم و از ارگان‌های ذیربط خواهشمندیم تا حمایت لازم را از زیتون مخصوصاً روغن زیتون داشته باشند و این کالای ارزشمند را وارد سبد خانوار‌ها کنند، اما تصمیم نهایی از طریق وزارت‌خانه گرفته میشود و مسئولان شهرستانی و استانی و همینطور مجمع نمایندگان مجلس استان می‌توانند پیگیر این امر باشند.
صفری با اشاره به اینکه سال جاری سالِ خاموشی برای درختان زیتون در اغلب نقاط شهرستان طارم محسوب میشود گفت: بیش از 90 تا 95 درصد رقم زیتون کاشته شده زیتون زرد است که بومی این منطقه بوده و “سالی آور و سالی نیاورد” دارد که امسال در اغلب نقاط شهرستان سال نیاور درختان زیتون بوده و پیش‌بینی‌ها بر این است که میزان تولید در حدود 30 الی 40 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشد.
به گفته این مسئول، از سطح باغات زیتون در سطح شهرستان طارم در سال گذشته 45 هزار تن زیتون برداشت شده است اما در سال جاری به دلیل گرما‌زدگی، افزایش رطوبت، بارندگی‌ها و سال خاموشی میزان برداشت کمتر از سال گذشته خواهد بود.
با تمام آن‌چه که گفته شد، واردات زیتون و روغن زیتون از مهم‌ترین معضلاتی است که این محصول و تولیدکنندگان آن را درگیر خود کرده است و به شدت در حال ضربه‌زدن به تولید داخلی است و متاسفانه در حالی روغن زیتون به کشور وارد میشود که خود ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان این محصول در جهان مطرح بوده و از لحاظ تولید زیتون و روغن زیتون منبعی غنی است. معلوم نیست پشت پرده واردات روغن زیتون چه کسانی قرار گرفته‌اند که اینگونه فقط به دنبال منافع شخصی خودشان است و جالب است دولت همچنان از آن‌ها حمایت می‌کند.
از سویی دیگر استان زنجان نیز به عنوان قطب تولید زیتون در کشور مطرح است و اگر حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان انجام گیرد می‌تواند این استان را به عنوان قطب تولید روغن زیتون نیز تبدیل کند ظرفیتی که در غفلت و خواب زمستانی مسئولان امر استانی نادیده گرفته شده است و در کنار تمام مشکلات واردات زیتون و روغن آن ضربه مهلکی به تولید‌کننده‌گان این محصول در سطح شهرستان وارد کرده است.
اما در پایان نیز باید ذکر کرد اختصاص ارز دولتی به واردات روغن زیتون تا چند سال دیگر می‌تواند این فرصت عظیم تولید در کشور را به نابودی بکشاند و رتبه کشور را از لحاظ تولید زیتون به مرتبه‌های پایین‌تر تنزل دهد اما امید است با همفکری تمام مسئولان امر و بنا به فرمایشات مقام معظم رهبری جهشی در تولید روغن زیتون در کشور و استان ایجاد شود و همراه با آن برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای منع واردات این کالا به کشور نیز انجام گیرد
منبع : اقتصاد آنلاین