هاب تجارت در سال ۹۸
تصویر تجارت در سال ۹۸ از ۲۰ کشور عمده وارداتی و ۲۰ کشور عمده صادراتی نشان می‌دهد مبادی واردات و مقاصد صادراتی ایران نسبت به سال ۹۷ تغییر چندانی نداشته است.
۲۰ بازیگر اصلی صادراتی و ۲۰ بازیگر مهم وارداتی ایران در سال ۹۸ معرفی شدند. بررسی بازیگران صادراتی نشان می‌دهد چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان عمده‌ترین مقاصد صادراتی ایران هستند. البته بر اساس آمار سازمان توسعه تجارت، ۲۰ بازار بزرگ کالاهای ایرانی ۹۲ درصد از کل ارزش صادرات ایران در سال ۹۸ را از آن خود کرده‌اند. در عین حال چین، امارات، ترکیه، هند و آلمان نیز عمده‌ترین فروشندگان کالا به ایران محسوب می‌شوند. اما آمار معامله ۲۰ کشور عمده طرف معامله ایران نشان می‌دهد ۹۲ درصد از کل سهم واردات در سال ۹۸ متعلق به همین ۲۰ کشور است. در کنار آمارهای اعلام‌شده، این روزنامه به بررسی ارزش کالاهای ارسال شده و خریداری شده از هر کشور پرداخته است. این بررسی حکایت از آن دارد که اگرچه چین به‌عنوان نخستین مبدا واردات ایران محسوب می‌شود، اما بلژیک گرانترین کالاها را به ایران فروخته است. همچنین آلمان نیز خریدار گرانترین کالاهای ایرانی است.
آمارهای تجارت خارجی ایران در سال ۹۸ نشان می‌دهد در مجموع ۱۳۴ میلیون و ۱۸ هزار تن کالا با ارزشی معادل ۴۱ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده که نسبت به سال ۹۷ از نظر وزنی رشد ۱۴ درصدی و از نظر ارزشی افت ۷ درصدی را تجربه کرده است. حال آنکه در همین بازه زمانی ۳۵ میلیون و ۳۶۴ هزار تن کالا به ارزش ۴۳ میلیارد و ۷۳۵ میلیون دلار به ایران وارد شده است که هم از نظر وزنی رشد ۹ درصدی داشته و هم از نظر ارزشی یک درصد افزایش یافته است. همچنین تراز تجاری ایران در سال ۹۸ منفی ۲ میلیارد و ۴۰۷ میلیون دلار به ثبت رسیده است.
گرانترین کالاها از کجا می‌آیند؟
بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته، ارزش هر تن کالای وارداتی از بلژیک ۷۷۹۴ دلار است. این کشور در سال گذشته ۳۴ هزار تن کالا به ارزش ۲۶۵ میلیون دلار به ایران فروخته است و نوزدهمین مبدا وارداتی ایران طی سال ۹۸ محسوب می‌شود. سهم واردات از این کشور ۶/ ۰ درصد از کل ارزش واردات ۹۸ است. البته واردات ایران از این کشور اروپایی هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
پس از بلژیک، گرانترین کالاها از اسپانیا وارد ایران شده است. ارزش هر تن کالای وارداتی از این کشور به ایران ۳۸۳۳ دلار است. در واقع اسپانیا در سال گذشته ۷۲ هزارتن کالا به ارزش ۲۷۶ میلیون دلار به ایران فروخته است. سهم این کشور از کل واردات سال گذشته ۶/ ۰ درصد است. اسپانیا در پله هجدهم مبادی وارداتی ایران قرار گرفته است. در میان کشورهای آسیایی، کره‌جنوبی گرانترین کالاها را به ایران وارد کرده است. ارزش هر تن کالای وارداتی به این کشور ۳۵۰۲ دلار است. در مجموع واردکنندگان ۲۲۳ هزار تن کالا به ارزش ۷۸۱ میلیون دلار از کره‌جنوبی خریداری کرده‌اند و سهم این کشور از کل ارزش واردات ۹۸به ۸/ ۱درصد می‌رسد. کره‌جنوبی یازدهمین مبدا وارداتی ایران در سال گذشته محسوب می‌شود.
پس از آن، چین نیز در رده چهارم قرار گرفته است. قیمت هر تن کالای وارداتی از چین ۲۸۰۵ دلار است. این در حالی است که سهم چین از کل ارزش واردات سال گذشته ۶/ ۲۵ درصد بوده و نخستین مبدا وارداتی ایران محسوب می‌شود. در سال ۹۸ واردکنندگان ۳ میلیون و ۹۳۶ هزار تن کالا به ارزش ۱۱ میلیارد و ۲۱۱ میلیون دلار از این کشور به ایران وارد کردند. فرانسه نیز پنجمین کشوری است که کالاهای گران به ایران وارد کرده است. ارزش هر تن کالای وارداتی از این کشور اروپایی در سال گذشته ۲۷۷۰ دلار بوده است. فرانسه چهاردهمین کشور طرف معامله ایران در سال ۹۸محسوب می‌شود. این گزارش نشان می‌دهد ۱۵۷ هزار تن کالا به ارزش ۴۳۵ میلیون دلار در سال ۹۸ از این کشور وارد ایران شده است. سهم فرانسه از کل ارزش واردات سال گذشته یک درصد است.
مشتری‌های گرانترین کالاهای ایرانی
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد گرانترین کالاهای ایرانی در سال گذشته ازسوی آلمانی‌ها خریداری شده است. ارزش هر تن کالای صادراتی به آلمان ۲۷۰۲ دلار است. حال آنکه آلمان هجدهمین بازار هدف ایران در سال ۹۸ محسوب می‌شود. سهم صادرات به این کشور اروپایی از کل ارزش صادرات سال گذشته ۵/ ۰ درصد است. اما صادرات به آلمان هم از نظر وزنی و هم از نظر ارزشی نسبت به سال ۹۷ کاهش یافته است.
پس از آن کره‌جنوبی به‌عنوان خریدار کالاهای گران ایرانی محسوب می‌شود. ارزش هر تن کالای صادراتی به کره‌جنوبی در سال ۹۸ حدود ۵۲۱ دلار است. این کشور آسیایی پانزدهمین بازار هدف صادراتی ایران در سال ۹۸ بوده که ۵۵۱ هزار تن کالا به ارزش ۲۸۷ میلیون دلار از ایران وارد کرده است. سهم ارزشی صادرات به کره‌جنوبی ۷/ ۰ درصد از کل ارزش صادرات ایران در سال گذشته است. در عین حال قیمت هر تن کالای صادراتی به روسیه نزدیک به ۵۰۴ دلار است. این کشور یازدهمین مقصد کالاهای ایرانی در سال گذشته بوده و ۹۰۹ هزار تن کالا به ارزش ۴۵۸ میلیون دلار به این کشور صادر شده است. سهم ارزشی کالاهای صادرشده به این کشور ۱/ ۱ درصد از کل ارزش صادرات ۹۸ است.
ارزش هر تن کالای صادراتی به مالزی نیز ۴۸۳ دلار بوده و این کشور در پله نوزدهم مقاصد صادراتی قرار گرفته است. سال گذشته ۳۹۱ هزار تن کالا به ارزش ۱۸۹ میلیون دلار به این کشور صادر شده و سهم ارزشی مالزی از کل ارزش صادرات معادل ۵/ ۰ درصد است. جمهوری آذریایجان نیز پنجمین کشوری است که سال گذشته کالاهای گران ایرانی را خریداری کرده است. این کشور دوازدهمین مقصد صادراتی ایران در سال ۹۸ بوده که ارزش هر تن کالای صادر شده به آن ۴۷۷ دلار است. بر اساس گزارش سازمان توسعه تجارت ۹۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۳۰ میلیون دلار در سال ۹۸ از ایران به جمهوری آذربایجان صادر شده و سهم ارزشی این کشور از کل ارزش صادرات معادل یک درصد است.
۲۰ سهامدار عمده صادرات
آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که ۲۰ بازار صادراتی ایران ۹۲ درصد ارزش صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. در عین حال ۱۰ کشور نخست صادراتی ۸۵ درصد سهم ارزشی از کل صادرات را در اختیار دارند. در این راستا چین ۲۳ درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. همچنین عراق نزدیک به ۲۲ درصد و ترکیه بیش از ۱۲ درصد ارزش صادرات سال ۹۸ را در اختیار دارند. امارات نزدیک به ۱۱ درصد، افغانستان نزدیک به ۶ درصد، هند نزدیک به ۴ درصد، پاکستان نزدیک به ۳ درصد و اندونزی بیش از ۲ درصد از کل ارزش صادرات را از آن خود کرده‌اند.
سهم ارزشی صادرات به تایلند معادل ۵/ ۱ درصد و سهم ارزشی صادرات به عمان و روسیه هر یک بیش از یک درصد از کل صادرات سال ۹۸ بوده است. جمهوری آذربایجان نیز سهم ارزشی یک درصدی را به خود اختصاص داده است. ارمنستان، ترکمنستان، کره‌جنوبی، قطر و ازبکستان، هر یک سهم نزدیک به یک درصدی از کل صادرات سال گذشته را ثبت کرده‌اند. آلمان، مالزی و کویت نیز سهم ارزشی نیم درصدی را در اختیار گرفته‌اند.
در میان ۲۰ مقصد عمده صادراتی ایران، صادرات به ۵ کشور هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ افت داشته است. بر این اساس، صدور کالا به امارات از نظر ارزشی ۲۵ درصد و از نظر وزنی ۱۲ درصد کاهش یافته است. صادرات به کره‌جنوبی هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی ۸۹ درصد افت داشته است. فروش کالا به آلمان نیز از نظر ارزشی افت ۲۲ درصدی و از نظر وزنی کاهش ۳۸ درصدی را تجربه کرده است. صادرات به مالزی نیز هم از نظر ارزشی کاهش ۲۴ درصدی داشته و هم از نظر وزنی افت ۳۵ درصدی را به ثبت رسانده است. صدور کالا به کویت هم ۲۴ درصد در ارزش و ۵ درصد در وزن کاهش یافته است.
اما در مجموع ارزش صادرات ایران به ۱۲ کشور روند کاهشی را طی کرده و صادرات وزنی به ۶ کشور نیز با افت روبه‌رو بوده است. ارزش صدور کالا به کشورهای عراق، امارات، افغانستان، هند، پاکستان، تایلند، عمان، ترکمنستان، کره‌جنوبی، آلمان، مالزی و کویت روند نزولی را در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ طی کرده است. بیشترین افت نیز متعلق به ارزش صادرات به کره‌جنوبی است. وزن کالاهای صادر شده به کشورهای امارات، کره‌جنوبی، قطر، آلمان، مالزی و کویت نیز کاهش یافته است که در این خصوص نیز کره‌جنوبی بیشترین افت وزنی صادرات را در بازه زمان مورد بررسی تجربه کرده است. در عین حال بیشترین رشد ارزشی صادرات مربوط به ارمنستان است که توانسته در سال ۹۸ رشد ارزشی ۱۳۴ درصدی را در کارنامه عملکرد خود با ایران به ثبت برساند.
۲۰ سهامدار عمده واردات
آمار سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد ۲۰ کشور اول طرف معامله ایران، ۹۲ درصد از کل ارزش واردات سال ۹۸ را از آن خود کرده‌اند. در عین حال ۱۰ کشور نخست طرف معامله ایران در این سال سهم ۵/ ۸۳ درصدی را از کل واردات به خود اختصاص داده‌اند.
آمار سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد چین با سهم نزدیک به ۲۶ درصدی، در رده اول قرار گرفته است. امارات با سهم ارزشی بیش از ۲۰ درصد، ترکیه با سهم بیش از ۱۱درصد، هند با سهم بیش از ۸ درصد، آلمان با سهم نزدیک به ۵ درصد، روسیه با سهم نزدیک به ۳ درصد، سوئیس با سهم نزدیک به ۳ درصد، انگلیس با سهم ۵/ ۲ درصد، ایتالیا با سهم بیش از ۲ درصد، هلند با سهم بیش از ۲ درصد، کره‌جنوبی با سهم نزدیک به ۲ درصد و برزیل و سنگاپور هر یک با سهم بیش از یک درصد در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. فرانسه نیز سهم یک درصدی را از کل ارزش واردات سال ۹۸ از آن خود کرده است. پاکستان، اتریش، مالزی، اسپانیا و بلژیک سهم نزدیک به یک درصدی از کل واردات ۹۸ را داشته و تایلند نیز سهم نیم درصدی از کل واردات را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این آمار واردات از ۸ کشور هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی افت داشته است.واردات از سوئیس از نظر وزنی افت ۵۷ درصدی و از نظر ارزشی افت ۴۷ درصدی را تجربه کرده است. واردات از هلند از نظر وزنی کاهش ۲۰درصدی داشته و از نظر ارزشی ۱۷ درصد افت را ثبت کرده است.واردات از کره جنوبی نیز از نظر ارزشی کاهش ۶۲درصدی و از نظر وزنی افت ۷۰درصدی داشته است. خرید کالا از سنگاپور هم از نظر وزنی کاهش ۴۰ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۴۲ درصدی داشته است. ورود کالا از مالزی هم از نظر وزنی افت ۴۰ درصدی و از لحاظ ارزشی کاهش ۲۹ درصدی را به ثبت رسانده است. واردات از اسپانیا نیز به لحاظ وزنی افت ۷۹ درصدی و به لحاظ ارزشی کاهش ۳۴ درصدی داشته است. خرید کالا از بلژیک از نظر وزنی کاهش ۳۶ درصدی و از نظر ارزشی افت ۳۳ درصدی را تجربه کرده است. ورود کالا از تایلند نیز از نظر وزنی افت ۴ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۳ درصدی را به ثبت رسانده است. در مجموع ارزش واردات از ۱۳ کشور در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ روند نزولی طی کرده و وزن واردات از ۸ کشور نیز کاهشی بوده است. اما بیشترین رشد ارزشی و وزنی واردات کالا مربوط به ترکیه است. واردات از این کشور در سال ۹۸، ۹۰ درصد به لحاظ ارزشی و ۳۰۶ درصد به لحاظ وزنی نسبت به سال ۹۷ افزایش داشته است.
