شیوع کرونا در چین 1 تا 6 درصد از رشد اقتصادی دنیا را کاهش می‌دهد،چین همان کارخانه دنیاست

تخمین زده شده که هزینه شیوع این بیماری تنها در سه‌ماه نخست سال جاری بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار خواهد بود. رقمی که از بودجه سالانه اتحادیه اروپا، درآمد سالانه شرکت‌ مایکروسافت و درآمد سالانه شرکت اپل بیشتر و هشت برابر بودجه سالانه کشوری مانند نیجریه است. چین، دومین اقتصاد بزرگ دنیا که به «کارخانه دنیا» معروف است؛ شدیدترین ضربات اقتصادی را از این بیماری خورده است. ووهان، منشا شیوع ویروس کشنده کووید-19 مرکز استان هوبی چین است و هسته اصلی زنجیره تامین قطعات و تولیدات کالا و محصولات چین و صادرات آن به سراسر دنیا محسوب می‌شود. با این حساب خودتان می‌توانید حدس بزنید که وقتی از شیوع بیماری در ووهان و خسارت اقتصادی پکن از این بیماری حرف می‌زنیم؛ از چه چیزی حرف می‌زنیم.

اما کرونا نه تنها چین که سایر اقتصادهای دنیا را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ساده‌انگارانه است که گمان بریم تاثیر کرونا تنها به خسارت‌های مالی در مرزهای چین و نهایتا کاهش سود شرکت‌های بزرگ در این کشور محدود می‌شود. چین سال 2019 میلادی را با تولید ناخالص داخلی 9.2 تیلیارد دلاری به پایان رساند که به تنهایی 10 درصد از کل حجم اقتصاد دنیا را تشکیل می‌دهد. بنابراین به نظر نمی‌رسد تاثیر کرونا بر جهان تنها به افت برخی شاخص‌ بورس‌های مهم دنیا و تغییرات قیمتی در بازار نفت و طلا ختم شود، بلکه بر ثروت افراد نیز تاثیر می‌گذارد. بر اساس آمار ارایه شده از سوی بلومبرگ 500 ثروتمند بزرگ دنیا از زمان انتشار این ویروس و ترس بازارها به خصوص بازار سهام تاکنون 444 میلیارد دلار خسارت دیده‌اند. اما چرا چین و مهم‌تر از آن ووهان به این اندازه مهم است که با قرنطینه یک ماهه‌اش، بازارها اینقدر دچار آشوب و نوسان شده‌اند. بر اساس برآوردها 73.4 درصد از صنایعی که در ووهان فعالیت می‌کنند، مربوط به خودروسازی و ساخت قطعات الکترونیکی هستند که با کشورهای کره جنوبی، ژاپن و امریکا مراوده دارند. بنابراین به نظر می‌رسد علاوه بر بازارهای کلان، عرضه برخی کالاهای خردی که مورد استفاده شخصی دارند نیز با اختلال مواجه می‌شود.

خسارت به انرژی

کرونا ویروسی با میزان اثرگذاری بالا بر تمام بازارها و صنایع مختلف است. نفت، مهم‌ترین بازاری است که تحت تاثیر این ویروس سطح مقاومت فنی را شکست و به کانال 40 دلار وارد شد. بر این اساس قیمت هر بشکه نفت برنت برای تحویل در ماه مه ‌در آخرین روز معاملات هفته، با 2دلار کاهش به 49 دلار و 67 سنت رسید که پایین‌ترین رقم ثبت‌ شده از جولای 2017 تاکنون بوده است.

با شیوع کرونا در جهان، تقاضای نفت چین کاهشی حدود 3 میلیون بشکه‌ای یافت و واردات نفت این کشور از روزی 13 و نیم میلیون بشکه نفت به روزی 10 تا 10 و نیم میلیون بشکه رسید. از سوی دیگر برآورد می‌شود تقاضای سایر کشورها به میزان 500 هزار بشکه در روز کاهش یابد.

خسارت به آفریقا

چین بزرگ‌ترین شریک تجاری کشورهای آفریقایی است و این عنوان تا 10 سال پیش برای امریکا بود؛ اما چینی‌ها توانستند با تولید کالا و صادرات آن به وسیله ساز و کار دامپینگ، خود را به یکه‌تاز بازارهای آفریقا تبدیل کنند. از طرف دیگر، ‌کشورهای آفریقایی نیز با صادرات نفت به این کشور، تلاش می‌کنند تراز تجاری خود را با چین متعادل کنند. به‌طور مثال، کشورهایی چون آنگولا یا نیجریه که اقتصاد نفتی دارند؛ نزدیک به 70 درصد از صادرات نفت خود را به چین انجام داده‌اند. از طرف دیگر، آفریقا به عنوان یکی از منابع عمده تامین مواد و کالاهای معدنی چون مس و دیگر مشتقات فلزی، بخش بزرگی از صادرات خود را به چین از دست داده و خواهد داد. همین الان پیش‌بینی می‌شود که درآمد این کشورها از محل کاهش صادرات محصولات معدنی به چین 4 میلیارد دلار کاهش یابد.

خسارت به گردشگری دنیا

گردشگری نیز یکی دیگر از صنایعی است که پس از کرونا آسیب شدیدی دید به خصوص اینکه این ویروس کمی قبل از سال نو چینی در ووهان گسترش یافت و توانست بسیاری از تورهای مسافرتی را لغو کند. بر اساس آمارهای ارایه شده توسط سازمان‌های گردشگری، استرالیا بزرگ‌ترین مقصد گردشگران چینی در ماه فوریه است. به‌گونه‌ای که سال گذشته یک میلیون و 400 هزار چینی تعطیلات سال نو خود را در این کشور گذراندند. با لغو سفرها، استرالیا 12 میلیارد دلار از درآمدهای گردشگری خود را از دست داد. وقتی ویروس به اروپا برسد (تاکنون چند کشور از جمله ایتالیا و انگلستان وجود این ویروس را در کشورهای‌شان تایید کرده‌اند) استانداردهای سفت و سختی نیز برای قرنطینه شهرها، بسته شدن رستوران‌ها و هزاران کسب و کار مرتبط با گردشگری در این کشورها اعمال شده و می‌شود.

اما علاوه بر گردشگری، ایرلاین‌ها نیز از لغو پروازها به شهرهای با درصد بالای شیوع متضرر شده‌اند. سازمان بین‌المللی حمل و نقل هوایی یاتا (IATA) در آخرین گزارش خود از تاثیرات منفی این ویروس بر درآمدزایی ایرلاین‌ها خبر داده است. این سازمان معتقد است 29 میلیارد دلار از درآمد ایرلاین‌های فعال به ویژه ایرلاین‌های چینی کاسته شده است. این کاهش در حالی است که از زمان انتشار گسترده این ویروس در چین و قرنطینه شدن 15 شهر، تقاضا برای ایرلاین‌های آسیایی 13 درصد کاهش پیدا کرده که سبب افت نزدیک 5 درصد ترافیک هوایی نیز می‌شود. رشد اقتصادی جهان نیز بعد دیگر تاثیرگذاری کرونا بر اقتصاد است. به‌گونه‌ای که بر اساس صحبت‌های کریستالیانا جورجیوا، رییس صندوق بین‌المللی پول، رشد اقتصادی جهان پس از کرونا 0.1درصد کاهش خواهد یافت.

صنایع «های‌تک»

کرونا علاوه بر تغییراتی که بر صنایع و بازارهای بین‌المللی مانند گردشگری، ایرلاین‌ها و نفت گذاشت، تاثیراتی نیز بر روند تولید کالاهای مورد استفاده مصرف‌کنندگان خرد نیز خواهد گذاشت. صنعت ماشین، کالاهای الکترونیکی، لباس و سایر وسایلی که در زندگی روزمره از آن استفاده می‌کنیم نیز از جمله مواردی هستند که تولیدشان با شیوع کرونا ابتدا در ووهان سپس در کل چین به مخاطره افتاد. شهر ووهان در دسامبر 2019 درآمدی بالغ بر 357 میلیارد دلار داشت. عمده کارخانه‌هایی که در این شهر به فعالیت می‌پردازند، بر اساس آمارهای تحلیلگران BCA، 48.4درصد از صنایع حاضر در ووهان به خودروسازان اختصاص دارد. شرکت ژاپنی تویوتا نیز در این شهر کارخانه دارد که چندی پیش اعلام کرد با وجود قرنطینه بودن شهر و نبود دسترسی به راه‌های ارتباطی، تولیداتش در این کارخانه به حالت تعلیق درآمده است. «تکنولوژی» نیز از دیگر صنایع فعال در ووهان است هر چند در سایر شهرهای چین نیز فعالیت دارد. این صنعت در سال گذشته میلادی توانست بیش از 45 میلیارد دلار کالای الکترونیکی به ژاپن صادر کند. این در حالی است که در دو ماه نخست سال جاری میلادی و با شیوع کرونا فعالیت‌های الکترونیکی در این شهر تعطیل شد که این امر بر ساخت کالاهای الکترونیکی از قبیل تلویزیون‌های هوشمند نیز تاثیراتی خواهد گذاشت. اما تاثیراتی که صنعت الکترونیک در چین به‌خصوص شهر ووهان با آن روبه‌رو است، محدود به صادرات قطعات الکترونیکی نمی‌شود، بلکه شرکت‌هایی همچون اپل و گوگل نیز با حضور در چین سعی در گسترش سهم بازار خود در کشورهای آسیایی دارند. این دو شرکت در هفته‌های ابتدایی شیوع این ویروس دفاتر خود را تعطیل کرده و برآوردها حاکی از آن است که ضررهای هنگفتی نیز متحمل شدند هر چند هنوز آمار رسمی از آن منتشر نشده است. صنایع شیمیایی، موتورسازی و بهداشتی نیز هر یک سهم 8.1 درصدی در درآمدزایی برای ووهان دارند که به نظر می‌رسد در سه ماه نخست 2020 نتوانند انتظارها را برآورده کنند.

چرا چین مهم است؟

بحران کرونا در چین، شاید بزرگ‌ترین آزمون برای این کشور پس از به قدرت رسیدن حزب کمونیست است. این کشور که تا چند روز پیش از اعلام رسمی شیوع این بیماری، درگیر جنگ تجاری با امریکا بود، با داستانی روبه‌رو است که به نظر می‌رسد تبعاتی به مراتب طولانی‌تری از دو بیماری مهلک «سارس» و «مرس» دارد. چین در کمتر از 20 سال با دومین پدیده اپیدمی بیماری روبه‌رو شد که منشا آن خودش بوده است. هرچند در زمان شیوع سارس سهم این کشور از کل تولیدات جهانی تنها 6 درصد بود و کمتر کسی فکر می‌کرد روزی فرا برسد که یک ویروس تغییر شکل داده، به دلیل کاهش فعالیت‌های صنعتی در چین بتواند بازارهایی همچون طلا، نفت و بورس سراسر دنیا را با افت و خیزهای بسیار و در نوع خود یگانه روبه‌رو کند. داستان قدرت گرفتن چین به سال 1921 و پس از جنگ جهانی اول برمی‌گردد. جایی که حزب کمونیسم چین تاسیس شد و تا سال 1949 مردمش را در برابر امپریالیسم، سرمایه‌داری و فئودالیسم رهبری می‌کرد. در واقع پس از این جنگ بود که سایه‌های کمونیسم و بر جهان سایه افکند و اروپا که تا پیش از آن مرکز اقتصادی در جهان بود را به عقب راند. اما چرا وضعیت کرونا با جنگ مقایسه می‌شود؟ زیرا جنگ باعث شد بسیاری از بازرگانان اروپایی، مراودات خود را با کشورهای طرف جنگ تعدیل کنند. در این شرایط برخی هم‌پیمانان بیشتری یافتند و برخی دیگر راهی بازارهای شرق شدند.

کرونا و تاثیراتی که به سایر کشورها تسری داده، می‌تواند چین را تا مدتی منزوی کند. هر چند هم اکنون هم این اتفاق افتاده و برخی شهرها مدت‌هاست که فعالیت بین‌المللی نداشته‌اند، اما به نظر نمی‌رسد این انزوا مدت طولانی به طول بکشد، چراکه می‌تواند ریسک بیشتری برای زنجیره تامین مواد اولیه برای سایر کشورها ایجاد کند؛ مانند آنچه در صادرات قطعات الکترونیک به ژاپن گفته شد. در صورت تداوم این ریسک، کشورهای مهم در زمینه تولید دستگاه‌های الکترونیکی با هزینه‌ای بالاتر باید قطعات خود را تامین کنند. دلیل دوم در تقابل امریکا و چین است. هر روز اضافی که از بحران کرونا می‌گذرد، امریکا را در جنگ با چین تقویت می‌کند. اما این «قدرت» نمی‌تواند مدت زیادی به طول بینجامد، چراکه با کاهش فعالیت حوزه‌های تکنولوژی، چین نمی‌تواند به تعهداتی که در فاز نخست توافق تجاری به امریکا داده، جامه عمل بپوشاند. چیزی که اصلا به مذاق ترامپ خوش نمی‌آید. دلیل سوم، وابستگی اقتصادی است که در چند دهه اخیر به واسطه فعالیت‌های چین در سایر کشورها ایجاد شده است. از نظر سیاستمداران این کشور، این راهی است که برای شکوفایی و افزایش قدرت ژئوپلیتیک انتخاب شده است.

منبع : پایگاه خبری اتاق ایران