داستان تولید ماسک‌های تنفسی از ممنوعیت در صادرات تا نبود درخواست خرید داخلی
در حالی‌که تا پیش از شیوع بیماری کرونا در کشور، فرهنگ استفاده از ماسک‌های تنفسی در کشور کم بوده است، این محصول در بازار سلامت کشور به دُر نایابی تبدیل شده است که به گفته فعالان عرصه نانو ماسک‌های N95 و N99 به دلیل عدم استفاده فراوان در کشور تاکنون با ظرفیت‌های پایین تولید می‌شده و اکنون بر اساس اعلام دولت، صادرات این محصول ممنوع اعلام شده و مقرر شده این محصولات به دولت فروخته شوند.
سیدامیرحسین تقوی، مدیر عامل یکی از شرکت‌های مستقر در برج فناوری امیرکبیر در گفت‌وگو با ایسنا، تولید نانو الیاف صنعتی را از فناوری‌های این شرکت نام برد و گفت: نانو الیاف در تولید ماسک‌های تنفسی برای افزایش راندمان کاربرد دارد و ما در ابتدا از این نانو الیاف برای تولید نانو فیلترهای صنعتی بهره بردیم.
وی با بیان اینکه تولید ماسک‌های تنفسی با استفاده از نانو الیاف را از ۳ سال قبل در دستور کار قرار دادیم، اظهار کرد: در کارخانجات صنعتی ماسک‌های مورد استفاده یا کیفیت و جذب ذرات لازم را نداشتند یا نسبت به کیفیت نسبی اصطلاحاً سنگین و تنفس در آن مشکل بود و این باعث عدم استفاده ماسک‌ها از سوی کارگران صنایع می‌شد؛ از این رو محصول دانش‌بنیانی را به این شرکت اضافه کردیم و با اخذ مجوزهای نانو مقیاس، تولید نانو ماسک را در دستور کار قرار دادیم.
تقوی افزود: در فروش صنعتی مشکل خاصی نبود؛ ولی فقط به خاطر حفظ رکورد بازار، فروش این محصول با قیمت‌های خیلی پایین به صنایع کم و بیش انجام می‌پذیرفت؛ ولی متاسفانه تا پیش از ورود ویروس کرونا به کشور استفاده از ماسک در ایران نهادینه نشده بود و مصرف عمومی آن از اقبال خوبی برخوردار نبود، تا حدی که تعدادی از تولیدکنندگان ماسک یا تعطیل کرده بودند و یا در مرز تعطیلی قرار داشتند.
مجری طرح با تاکید بر اینکه تا پیش از شیوع این بیماری، جامعه فرهنگ استفاده از ماسک را نمی‌دانست، از این رو میزان فروش شرکت‌های تولیدکننده ماسک بسیار پایین بود، خاطر نشان کرد: تا دو ماه پیش بعضاً داروخانه‌ها بسته‌های ۲۰۰ عددی ماسک را در مدت یک سال به فروش می‌رساندند و شرکت‌های داخلی تولیدکننده ماسک برای حفظ بازار با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه این محصول در کشور می‌کردند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به شیوع بیماری کرونا در کشور چین، یادآور شد: این کشور پس از شیوع، اقدام به خریداری کل تولیدات ماسک جهانی کرد و در آن زمان درخواست‌هایی برای خرید ماسک با ظرفیت‌های بالای ۱۰ تا ۲۰ میلیون ماسک برای ما ارسال شد؛ ولی در کشور در آن زمان چنین ظرفیت تولیدی را نداشتیم.
تقوی افزود: در آن زمان چون همه ماسک‌های تولیدشده به کشور چین صادر شد، ماسک در کشور کم شد و بر این اساس دولت صادرات ماسک را در کشور ممنوع کرد؛ ولی از سوی دیگر درخواست خرید داخلی برای ماسک‌های تولیدی نداشتیم و همه درخواست‌ها برای صادرات بود.
وی با اشاره به شرایط کنونی، گفت: با شیوع کرونا در کشور، شاهد درخواست بسیار زیاد ماسک در کشور بودیم و این سوال مطرح می‌شود که چرا از زمانی که صادرات ممنوع شد، متولیان امر در این زمینه اقدام نکردند؛ چون می‌دانستیم که احتمال دارد این بیماری وارد کشور شود و با کمبود ماسک مواجه شویم.
تقوی افزود: ما به هیات امنای ارزی دعوت شدیم و طی توافق‌های انجام‌شده مقرر شد نانو ماسک‌های تولیدی خود را در قالب خریدهای بلند مدت دولت به این سازمان که متولی خرید ماسک کشور شده است، بفروشیم.
این محقق حوزه نانو الیاف، به بیان مزایای نانو ماسک‌ها اشاره کرد و توضیح داد: ماسک‌هایی که با عنوان N95 و N99 مطرح می‌شوند یعنی ماسک‌هایی هستند که قادرند به میزان ۹۹ و یا ۹۵ درصد از نفوذ ذرات ۳۰۰ نانومتر جلوگیری کنند. مواد اولیه موجود در داخل کشور برای ماسک‌های معمولی به این استاندارد نخواهند رسید.
وی اضافه کرد: بعضی از ماسک‌های معمولی می‌توانند ۴۵ درصد از نفوذ ذرات جلوگیری کنند و زمانی که ما از نانو الیاف استفاده می‌کنیم، جذب ذرات بسیار افزایش می‌یابد.
تقوی تاکید کرد: ما قادر هستیم ماسک‌هایی در رده ماسک‌های N99 را با استفاده از نانو الیاف تولید کنیم که ۹۹ درصد از ورود ذرات ۳۰۰ نانومتر جلوگیری می‌کند. ذرات ۳۰۰ نانو متر ذراتی هستند که تعدادی از ویروس‌ها و میکروب‌ها نیز در این رده سایزی قرار می‌گیرند.
به گفته وی، نانو ماسک‌های که دارای گواهینامه از ستاد توسعه فناوری نانو هستند، می‌توانند از جذب ویروس‌ها، میکروب‌ها، باکتری‌ها و بسیاری دیگر از ذرات معلق کمتر از یک میکرون جلوگیری کنند.
منبع : ایران -ایسنا