فروش خودروهای صفر در چین برای اولین بار در 28 سال اخیر کاهش یافت

برای اولین بار از سال 1990 میلادی تاکنون، در سال 2018 فروش خودروهای نو در چین نسبت به سال قبل کاهش یافت تا غول‌های خودروسازی جهان هشداری جدی از جانب بزرگترین بازار محصولات خود دریافت کنند.

بر اساس آمارهای رسمی انجمن تولیدکنندگان خودرو چین (CAAM) در سال 2018 حدود 23.8 میلیون خودروی سواری صفر در این کشور به فروش رسیده است که این رقم در قیاس با میزان آن در سال 2017 کاهش 4.1 درصدی نشان می‌دهد. کارشناسان صنعت خودرو معتقدند عواملی همچون حذف برخی معافیت‌های مالیاتی و نیز کاهش نرخ رشد اقتصادی چین در سال گذشته میلادی بیشترین نقش را در افت تقاضای مصرف‌کنندگان چینی برای خودروهای نو ایفا کرده و پس از قریب به سه دهه موجب پایان روند رو به رشد بازار خودروی چین شده‌اند.

در دهه‌های اخیر چین به‌عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان و نیز برترین اقتصاد جهان از لحاظ نرخ رشد، اهمیت ویژه‌ای برای خودروسازان بزرگ جهان داشته و سودهای هنگفتی را نصیب آنها کرده است؛ اما اینک با قطع شدن روند همواره صعودی بازار خودرو چین، غول‌های خودروسازی جهان نیز خطر بزرگی را بیخ گوش خود احساس می‌کنند.

شایان ذکر است که کاهش فروش خودرو در چین تنها مختص خودروهای سواری نیست زیرا آمارهای انجمن تولیدکنندگان خودرو چین، از کاهش 2.8 درصدی فروش کلی انواع خودرو (اعم از سواری، باری و عمومی) در سال 2018 نسبت به سال قبل از آن حکایت دارد. از طرفی فروش انواع خودرو در چین طی ماه دسامبر 2018 حدود 13 درصد در قیاس با ماه مشابه سال 2017 کاهش نشان می‌دهد که این میزان افت را باید بسیار نگران‌کننده قلمداد کرد.

در شش‌ماهه دوم سال 2018 آمار ماهانه فروش خودروهای نو در چین یک روند نزولی بدون وقفه را پیموده است و تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که این روند دست‌کم به مدت 6 ماه دیگر نیز ادامه خواهد یافت. به نظر می‌رسد مقامات پکن در مورد اعطای تخفیف‌های مالیاتی سخاوتمندانه‌ای که می‌تواند چرخ‌های بازار خودروی این کشور را مجدداً به حرکت در آورد، با تردید مواجهند.

در سال 2015 یعنی آخرین باری که بازار چین شاهد یک رکود جدی بود، دولت این کشور مالیات بر خرید خودروهایی با حجم موتور کمتر از 1600 سی‌سی را به نصف کاهش داد که این تصمیم جسورانه درنهایت به افزایش چشمگیر فروش خودرو و خروج بازار این محصول از رکود منجر شد. این تخفیف مالیاتی تا ژانویه 2016 نیز برقرار بود و پس از آن دولت چین به دلیل بهبود وضعیت بازار خودرو نیازی به تمدید آن احساس نکرد.

پاول گانگ، تحلیل‌گر شرکت خدمات مالی و بانکداری UBS سوئیس، رویگردانی دولت چین از سیاست تخفیف مالیاتی و نیز کاهش اطمینان مصرف‌کنندگان چینی به آینده اقتصاد کشورشان را بزرگترین دلایل کاهش تقاضای آنها برای خودروهای نو برمی‌شمارد.

برخی سیاست‌های انقباضی دولت چین که با هدف کاهش سطح بدهی‌های این کشور اتخاذ شده است، به افت شاخص بازارهای سهام این کشور در دو سال اخیر دامن زده و کاهش نرخ رشد اقتصادی این کشور را در پی داشته است. در چنین شرایطی کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان چینی برای کالاهایی مانند خودرو مسئله عجیبی به نظر نمی‌رسد. از طرفی برخی تحلیل‌گران به این نکته اشاره می‌کنند که بسیاری از چینی‌ها طی دهه‌های اخیر صاحب خودرو شده‌اند و بازار خودروهای نو در بسیاری از شهرهای این کشور به مرحله اشباع رسیده است. رشد بازار خودروهای دست دوم، بهبود حمل‌ونقل عمومی و گسترش خدمات حمل‌ونقل اشتراکی (همسفری) موجب شده است تا چینی‌ها در قیاس با سال‌های گذشته تمایل کمتری به خرید خودروهای نو داشته باشند.

طبق بررسی‌های کارشناسان هلدینگ خدمات مالی و بانکداری نامورا در ژاپن، در کشورهای شرق آسیا پس از کاهش نرخ رشد اقتصاد به کمتر از 8 درصد و رسیدن ضریب مالکیت خودرو به 20 درصد، حفظ روند صعودی بازار خودرو به امری بسیار دشوار بدل می‌شود. نرخ رشد اقتصادی چین اکنون به حدود 6.5 درصد کاهش یافته و ضریب مالکیت خودرو در این کشور نیز به آستانه 20 درصد رسیده است.

بازار خودروی چین اکنون به مرحله تغییر جهت رسیده است؛ مرحله‌ای که رشد اندک یا حتی منفی فروش خودروهای نو از ویژگی‌های بارز آن به شمار می‌رود. البته تقاضای خودرو در بین دهک‌های ثروتمند جامعه چین همچنان روندی صعودی خود را حفظ است، به‌طوری که در سال گذشته میلادی فروش برندهای لوکس مانند ب‌م‌و، بنز و فراری در چین افزایش بسیار زیادی داشته است. آمار فروش خودروهای برقی نیز به لطف یارانه‌های دولت چین کماکان رو به رشد بوده است.

در سال 2018 به‌رغم کاهش تقاضای خودروهای نو در چین، دو شرکت جنرال موتورز و فولکس‌واگن که جزو بزرگترین شرکت‌های خودروسازی جهان محسوب می‌شوند، توانستند آمار فروش خود را به میزان اندکی (کمتر از 1 درصد) نسبت به سال 2018 بهبود بخشند اما با توجه به اینکه چین بزرگترین بازار این شرکت‌هاست، در صورت تداوم روند نزولی تقاضای خودرو در چین باید منتظر کاهش فروش آنها بود.

یواخیم هایزمن، مدیر ارشد فولکس‌واگن در چین، در این خصوص می‌گوید: «شرکت ما انتظار دارد فروشش در چین طی نیمه نخست سال 2019 نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش پیدا کند. با این حال ما هنوز معتقدیم که بازار چین در بلندمدت پتانسیل رشد دارد».